Θέατρο & Ψυχολογία

2017-03-15

 Γράφει :Κλέαρχος Σταματουλάκης, Ψυχολόγος

Σενάριο, ρόλοι, μάσκα, δράμα, κοινό... 

Σενάριο, ρόλοι, μάσκα, δράμα, κοινό...
Λέξεις που θα περίμενε να βρει κανείς σ' ένα κείμενο σχετικά με το θέατρο. Κι όμως, οι ίδιες λέξεις μπορεί να εμφανιστούν και σ' ένα κείμενο σχετικό με την ψυχολογία.

Σίγουρα μπορούμε να μιλήσουμε και για ψυχολογία στην ψυχαγωγία. Μπορούμε να μιλήσουμε για ψυχολογία με όρους από το θέατρο; Φυσικά και μπορούμε. Πολλοί θεωρούν, άλλωστε, ότι δίνουμε παραστάσεις στην καθημερινότητα μας, ότι παίζουμε ρόλους και ότι φοράμε διαφορετικές μάσκες σε διαφορετικές περιπτώσεις. Αυτή τη φορά θα μιλήσουμε για κάτι πιο βασικό από το ρόλο και τη μάσκα. 

Για αρχή, θα πιάσουμε το σενάριο.  

θεατρική παράσταση 

Σε μια θεατρική παράσταση αν δεν υπάρχει σενάριο, (Κείμενο) έστω μια βασική ιδέα, δεν υπάρχει παράσταση. 

Όλα πάνε βάση σεναρίου- μιας ιδέας με υπόθεση, αρχή, μέση και τέλος που είχε ένας άνθρωπος. Πώς του 'ρθαν και πώς τα 'γραψε ένας θεός ξέρει. Αν ψάξουμε λίγο καλύτερα το παρελθόν του, τα βιώματα του, τις καταστάσεις που πέρασε και περνάει, τα γούστα του και τα βίτσια του, εκτός από το θεό, θα ξέρουμε κι εμείς πάνω κάτω. Κάτι τέτοιο ισχύει και για το προσωπικό σενάριο του καθενός. Υπάρχει όμως ένα βασικό ερώτημα... ποιος είναι ο σεναριογράφος του δικού μας σεναρίου;

Κάποιος θα πει ότι είμαστε εμείς οι ίδιοι. Αυτή θα έπρεπε να είναι η απάντηση, αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Πολλές φορές, άθελα μας ή επειδή μας βολεύει, αφήνουμε τους άλλους να αναλάβουνε αυτή τη θέση. 

Πρώτοι κα κύριοι είναι οι γονείς μας. Μπορεί να μην το κάνουν άμεσα, όμως πολλές φορές μας φορτώνουν σκαλέτες σεναρίων από την παιδική μας ηλικία. 

Μας δίνουν αυτό που ονομάζουμε οι ψυχολόγοι άρρητες εντολές συμπεριφοράς. Από την άλλη εμείς σαν παιδιά φτιάχνουμε σενάρια βάση των ρόλων που μοιράζουμε στους γύρω μας- μαμά καλή γιατί μου φέρνει φαγητό όταν πεινάω, μπαμπάς κακός γιατί με μάλωσε. Φυσικά οι αντιστοιχίες είναι ποικίλες. Αυτό εκτείνεται και πέραν των γονιών μας, στους παππούδες, τους λοιπούς συγγενείς κ τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτά τα σενάρια από τη συχνή χρήση παγιώνονται μέσα μας.

Το παιδικό μας σενάριο περιλαμβάνει και το τέλος της ιστορίας μας. Αν από μικροί έχουμε μάθει από τον τρόπο που μας φερόταν ότι είμαστε νικητές, ότι πάντα περνάει το δικό μας και είμαστε χαρούμενοι, αυτομάτως στο μυαλό μας έχει καταγραφεί ότι έτσι θα συνεχίσουμε να είμαστε. Στην πρώτη δυσκολία, όπου δεν πετύχαμε αυτό που θέλαμε η απογοήτευση πολλαπλασιάζεται στα μάτια μας και μας παίρνει από κάτω. Από την άλλη το σενάριο του χαμένου προδιαγράφει μια ιστορία γεμάτη απογοήτευση, άγχος και μοναξιά μιας και δεν έχει το κουράγιο να προσπαθήσει για τίποτα αφού ξέρει από πριν ότι θα αποτύχει.

Έτσι φτάνουμε ενήλικοι και είτε εκπληρώνουμε τις σεναριακές σκαλέτες των γονιών μας είτε εξακολουθούμε να παίζουμε το σενάριο που φτιάξαμε μόνοι μας ή και τα δύο. Που το πρόβλημα; Ωραίο δεν είναι να κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας; Είναι μια χαρά, εφόσον δεν έρχεται σε σύγκρουση με τον ενήλικα που πλέον είμαστε. Όταν το παιδικό σενάριο και οι ρόλοι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν και να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις της καθημερινότητας μας, αρχίζει και γίνεται προβληματικό. 

Σε αυτό το σημείο πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα. Ο εαυτός μας στο σήμερα να αναλάβει να γράψει το σενάριο από δω και πέρα. Να αναγνωρίσει τις άλλες επιρροές και να κάνει πλέον συνειδητές επιλογές. 

Που άλλωστε η ζωή αυτό είναι, οι επιλογές μας. 

Το σενάριο που φτιάξαμε παιδιά δεν μας αντιπροσωπεύει ως ενήλικες. Δεν χωράμε στα παιδικά μας παπουτσάκια και σίγουρα δε χωράμε στο παιδικό μας σενάριο. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει και οι σεναριογράφοι είμαστε εμείς.

Α και κάτι τελευταίο, 

το δικό σας το σενάριο, τι όνομα θα είχε; 

Θα άξιζε να το διαβάσετε και να το παρακολουθήσετε;

Ευχαριστούμε για την ανάγνωση

e-la-theatro.gr Υπερήφανος χορηγός επικοινωνίας

Βρείτε μας στο Facebook